Έχει και η Χίος παλιά πόλη.

Το Κάστρο της Χίου περικλείει μέχρι και σήμερα ένα ζωντανό ιστορικό οικισμό 650 περίπου κατοίκων. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που του προσδίδει μια μοναδική γοητεία και το κάνει να ξεχωρίζει σε σχέση με άλλα Κάστρα, αφού πέραν της μνημειακής του αξίας αποτελεί ένα ολοζώντανο οργανισμό.Από την άλλη πλευρά, το χαρακτηριστικό αυτό δυστυχώς προσθέτει και αρκετά προβλήματα μιας και οι κάτοίκοι του Φρουρίου εξακολουθούν να ζουν σε ένα οικισμό πολύ παραμελημένο από την Πολιτεία, ο οποίος αντιμετωπίζει πολλά λειτουργικά προβλήματα. Μερικά από αυτά, τα οποία είναι εμφανή και με μια απλή βόλτα στη μικρή μας καστροπολιτεία είναι: Η εκτός ελέγχου κυκλοφορία των αυτοκινήτων, η απουσία καθαριότητας, η έλλειψη κατάλληλου φωτισμού, η υπολειτουργία της πυροπροστασίας, το ανύπαρκτο σύστημα αποχετευτικού, οι συνεχείς και ξένες προς το χώρο ασφαλτοστρώσεις (που πλέον «τρώνε» σκαλοπάτια) και αρκετά άλλα για τα οποία μπορούμε να γράφουμε για ώρες.

Σαν να μην έφταναν αυτά, όταν ένας από τους κατοίκους θελήσει να κάνει κάποια παρέμβαση στο σπίτι του (ξεκινώντας από τι πιο απλές, όπως η τοποθέτηση τέντας, κλιματιστικού, δορυφορικού δέκτη και προχωρώντας σε πιο σύνθετες όπως αλλαγές στην εξωτερική όψη του κτιρίου) αντιμετωπίζεται με πάρα πολύ αυστηρότητα από την Πολιτεία που θυμάται σχεδόν μόνο τότε τον μνημειακό/παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού.

Παρόλα αυτά, ο οικισμός του Κάστρου δεν αποτελεί το μοναδικό περιτειχισμένο Κάστρο στην Ελλάδα. Αντίθετα, υπάρχει η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου

(ο εντός των τειχών οικισμός έχει περίπου 3000 κατοίκους), η καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς

αλλά και άλλες παλαιές πόλεις οι οποίες βρίσκονται εντός μνημειακών ζωνών, όπως, για παράδειγμα, τα Χανιά.

Ο ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

Προβλήματα δυστυχώς υπάρχουν κι εκεί (μερικά κοινά και μερικά όχι, όπως η υπερβολική χρήση τραπεζοκαθισμάτων, η ηχορύπανση, η καθαριότητα), αλλά σε μερικούς από αυτούς τους οικισμούς έχουν λυθεί μερικά αυτονόητα προβλήματα με πολύ απλές λύσεις.



Η λύση των προβλημάτων των ιστορικών αυτών οικισμών, έχει έρθει μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και των τοπικών φορέων (αδιανόητος ο λόγος που δεν έχει γίνει ποτέ στη Χίο) και η δημιουργία χωροταξικού σχεδίου εντός της μνημειακής ζώνης. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι στην περίπτωση της Ρόδου, στην επίλυση προβλημάτων βοήθησε καθοριστικά και η ένταξη της μεσαιωνικής πόλης στα μνημεία υπό την προστασία της UNESCO (ένταξη του Κάστρου της Χίου στην UNESCO θα άνοιγε νέες προοπτικές για το Κάστρο μας).

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

Οι πιο πάνω εισηγήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν και στη Χίο, μάλλον επιβάλλεται να πραγματοποιηθούν και στη Χίο. Ωστόσο χρειάζεται σωστή προεργασία και κυρίως βούληση και ζήλο από τους υπεύθυνους.

Εκτός όμως από τα πιο πάνω, υπάρχουν και κάποιες λύσεις οι οποίες θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη και «αύριο». Αρχικά, στην ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των αυτοκινήτων θα μπορούσαν οι κάτοικοι να προμηθευτούν ειδικά σήματα (στα πρότυπα της Ρόδου)

ΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΣΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΦΕΡΟΥΝ ΕΙΔΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ

και να απαγορεύεται η κυκλοφορία για όσους δεν τα διαθέτουν. Λύση με πολύ μικρό κόστος, όπου παράλληλα με σχετική αστυνόμευση θα περιόριζε σημαντικά το πρόβλημα αυτό. Επιπλέον, για το πρόβλημα της καθαριότητας, ο συστηματικός καθαρισμός και η ύπαρξη κάδων σκουπιδιών εντός του οικισμού, αυτονόητο δικαίωμα όλων των πολιτών που πληρώνουν δημοτικά τέλη, θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπισή του.
Επιπρόσθετα, επιβάλλεται άμεσα η τοποθέτηση κατάλληλου φωτισμού στα στενά σοκάκια του οικισμού, κάποια από τα οποία το βράδυ είναι εντελώς σκοτεινά και έτσι δυσκολεύεται η κίνηση πεζών και υπάρχει αυξημένο το αίσθημα ανασφάλειας ( ακόμη και μέρος της κεντρικής εισόδου {πύλη Μαγγιόρε} του Κάστρου, είναι εδώ και μήνες σκοτεινό λόγω του ότι το ένα από τα δύο φωτιστικά είναι εκτός λειτουργίας). Να επισημανθεί βέβαια σ’ αυτό το σημείο ότι ο φωτισμός δεν πρέπει να γίνει με πρότυπο τα φωτιστικά της κεντρικής πλατείας του Κάστρου (είναι φωτιστικά αλουμινίου, όπου δεν έχουν κανένα συνειρμό με τον υπόλοιπο χώρο - εκεί φυσικά ξέχασαν οι υπεύθυνοι ότι ο χώρος είναι μνημειακός).

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΚΑΛΑΙΣΘΗΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

Τέλος, μία ακόμη πρόταση θα ήταν και η τοποθέτηση ειδικών πινακίδων στα μνημεία του Κάστρου και σε διάφορα σημεία του οικισμού, καθώς και η ύπαρξη χάρτη με πολιτιστικές διαδρομές ώστε να διευκολύνεται ο επισκέπτης στην περιήγηση του εντός του Κάστρου.

Ευχόμαστε οι πιο πάνω προτάσεις να εισακουστούν από τους αρμοδίους και οι πόλεις που αντιμετώπισαν τα ίδια προβλήματα αλλά βρήκαν λειτουργικές λύσεις να αποτελέσουν το απτό παράδειγμα προς μίμηση. Ιδιαίτερα οι λύσεις που μπορεί να πραγματοποιηθούν με μικρό κόστος πρέπει να γίνουν το συντομότερο δυνατόν, ειδικά όταν στη διάθεση των αρμοδίων υπάρχουν αρκετές εθελοντικές ομάδες όπως της δικής μας, όπου είναι πρόθυμες να συνεισφέρουν χωρίς κόστος σε εργασίες όπως οι καθαρισμοί, οι αποψιλώσεις και η δημιουργία πινακίδων ιστορικού περιεχομένου, έπειτα φυσικά από ανάλογη έρευνα και τεκμηρίωση. Επίσης, η εμπειρία των άλλων πόλεων μπορεί να μας βοηθήσει ουσιαστικά. Για παράδειγμα, θα πρεπε και μεις να προχωρήσουμε άμεσα τις διαδικασίες για ένταξη του χώρου σε κάποια προγραμματική σύμβαση που θα συναφθεί μεταξύ του Δήμου και του ΥΠ.ΠΟ.Τ και σκοπό θα έχει την αποκατάσταση της ιστορικότητας του χώρου, τη διευκόλυνση της διαβίωσης στον οικισμό μέσω της επίλυσης θεμάτων όπως του αποχετευτικού, της εγκατάστασης κεντρικής κεραίας και καλωδιακής, την ύπαρξη πολεοδομικών και λοιπών κανονισμών για ηλιακούς θερμοσίφωνες, κλιματιστικά, τέντες ακόμα και για τα φωτιστικά. Παράλληλα, θα πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία ένταξης του Κάστρου της Χίου σε ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα όπως αυτό της UNESCΟ.

Το πιθανότερο βέβαια είναι οι τοπικοί υπεύθυνοι να μην ακούνε όλα αυτά για πρώτη φορά, αλλά είναι σίγουρα άξιο απορίας γιατί δεν είδαμε λύσεις μέχρι τώρα. Αυτό είναι κάτι το οποίο μόνο οι ίδιοι μπορούν να μας απαντήσουν.
http://www.chioscastle.gr

Tromaktiko.blogspot.com