Κάνοντας μία απλή βόλτα στο εσωτερικό του Κάστρου της Χίου, μένει κανείς γοητευμένος από τη μυρωδιά που αναδύεται μέσα από τα στενά του καλντερίμια, τη μυρωδιά της ιστορίας, της παράδοσης και του παρελθόντος. Οικίες, εκκλησίες και τοπικές επιχειρήσεις συνυπάρχουν δίπλα σε μνημεία βγαλμένα από εποχές που προσδιόρισαν την τύχη του τόπου και την ταυτότητά μας. Μνημεία διαφορετικών χρήσεων, αρκετά από τα οποία έφτασαν στις μέρες μας βουβά, ξεχασμένα και κλειδωμένα.
Για το σκοπό αυτού του άρθρου είναι χρήσιμο να χωρίσουμε τα μνημεία αυτά (στο κείμενο αυτό θα αναφερθούμε στα εσωτερικά μνημεία του Κάστρου, ενώ μόνο μια μνεία θα γίνει για το εσωτερικό των τειχών) σε τρεις κατηγορίες. Συγκεκριμένα: πρώτον, σε μνημεία που αναστηλώθηκαν, συντηρήθηκαν και είναι ανοικτά στο κοινό, δεύτερον, σε μνημεία τα οποία συντηρήθηκαν αλλά δεν είναι επισκέψιμα και τέλος σε αυτά που είναι ερμητικά κλειστά για πολλά χρόνια τώρα χωρίς να έχουν υποστεί κάποια εμφανή συντήρηση.
Δυστυχώς, στην πρώτη κατηγορία δεν έχουμε να αναφέρουμε αρκετά μνημεία, παρά μόνο τις Εκκλησίες του Κάστρου, τον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Νικόλαο καθώς και το πρώην Ξενοδοχείο Απόλλων. Τα κτίσματα αυτά, λόγω της διαχρονικής τους χρηστικότητας, στάθηκαν τυχερά απέναντι στη φθορά του χρόνου. Στη δεύτερη κατηγορία κατατάσσεται το Παλατάκι Ιουστινιάνι, το διοικητήριο της εποχής των Γενουατών, το οποίο μετά την αναστήλωσή του λειτούργησε για λίγα χρόνια ως μουσείο με εκθέματα άσχετα με την ιστορία του Κάστρου (κυρίως εκθέτονταν τοιχογραφίες από την Παναγία την Κρήνα). Εξάλλου, στην κατηγορία αυτή τοποθετείται η Σκοτεινή Φυλακή, χώρος που στέγασε ίσως το πιο πρόσφατο μελανό σημείο στην ιστορία της Χίου. Εκεί, κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης οι Οθωμανοί κατακτητές φυλάκισαν και βασάνισαν, πριν να κρεμάσουν σε δημόσια θέα, στα δέντρα της σημερινής οδού Δημοκρατίας, τους προύχοντες του νησιού και τον Μητροπολίτη Πλάτωνα. Η Σκοτεινή Φυλακή συντηρήθηκε και χρησιμοποιήθηκε αρχικά για περιοδικές εκθέσεις, ενώ τα τελευταία χρόνια παραμένει κλειστή, και μαζί με το Παλατάκι Ιουστινιάνι χρησιμοποιούνται ως αποθήκες εργαλείων της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Τέλος, σε μεταβατικό σημείο μεταξύ της πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, μπορούμε να κατατάξουμε και τα Μεγάλα Λουτρά-Χαμάμ, στα οποία γίνονται εργασίες συντήρησης οι οποίες φημολογείται ότι θα αποπερατωθούν σε δύο μήνες. Πιο όμως θα είναι το μέλλον των Λουτρών;
Στην τρίτη κατηγορία, δυστυχώς, κατατάσσονται τα πιο πολλά από τα μνημεία στο εσωτερικό του Κάστρου της Χίου. Η λίστα αυτή αποτελείται από σημαντικά μνημεία. Αρχή κάνουμε με τον πεταλόσχημο Πύργο του Κουλά, του οποίου η χρήση και η ακριβής περίοδος κατασκευής παραμένουν άγνωστες.
Επιπλέον, το Μπαϊρακλί τζαμί, το μοναδικό σωζόμενο τζαμί μέσα στο Κάστρο, δείγμα μετρημένης Οθωμανικής αισθητικής, βρίσκεται σε πολύ άσχημη κατάσταση.
Ακολουθεί, το άγνωστο σε πολλούς Καρνάγιο ή Πυριτιδαποθήκη, μία αίθουσα από την εποχή των Γενουατών με θολωτή κάλυψη.
Η Κρύα Βρύση, βυζαντινής μάλλον κατασκευής, γεμάτη μπάζα και σκουπίδια κινδυνεύει από το ετοιμόρροπο κτίριο που εφάπτεται στο επάνω μέρος της, ενώ η δεξαμενή του Κάστρου στεγάζεται με σταυροθόλια και είναι γεμάτη και αυτή με μπάζα.
Επίσης, στον περίβολο του Αγίου Γεωργίου συναντάει κανείς την παραμελημένη Οθωμανική κρήνη-σαρκοφάγο
και τον τεράστιο πλάτανο, δίπλα στο κλειστό Διδασκαλείο, επίσης Οθωμανικής περιόδου. Αναζητούν και αυτά τα κομψά δείγματα πολιτισμού τη φροντίδα των ηθινόντων, ενώ πέραν των πιο πάνω μπορούμε να προσθέσουμε τις μπαζομένες στοές και τα πιθανά δωμάτια που κρύβονται στο εσωτερικό των τειχών.
Το άρθρο αυτό έχει ένα σκοπό. Να μας θυμίσει τις δυνατότητες που διαθέτει το Κάστρο για ανάδειξη του πολύτιμου ιστορικού – πολιτιστικού πλούτου που εσωκλείει. Το Κάστρο της Χίου μπορεί να μετατραπεί σε χώρο πολιτισμού και ήπιας ανάπτυξης που θα σέβεται όχι μόνο την ιστορία, το χρώμα και την παράδοση της πρωτόκτιστης πρωτεύουσας της Χίου, αλλά και το δικαίωμα των κατοίκων του να διαβιούν σε μια φροντισμένη, νοικοκυρεμένη εντός των τειχών πολιτεία. Το άρθρο αυτό, όπως και προηγούμενα της ομάδας μας, στοχεύει να υπενθυμίσει στους ηθίνοντες ότι το Φρούριο τους δίδει μεγάλα περιθώρια για να προχωρήσουν σε έργα που υπόσχονται προστιθέμενη αξία για τη Χίο, τους πολίτες της, αλλά και το ίδιο τους το βιογραφικό. Ένα δίκτυο μνημειακών χώρων μέσα στο Κάστρο που θα εσωκλείουν εκθέματα από την ιστορία του, περιοδικές εκθέσεις και θα προσφέρουν άλλες αρμόζουσες προς το χαρακτήρα τους υπηρεσίες, θα αυξήσει την ποιοτική επισκεψιμότητα και θα τονώσει οικονομικά τον φθήνοντα πληθυσμό του Κάστρου. Είναι καιρός να γίνουμε όλοι μας, φορείς και απλοί πολίτες, άτομα ενεργά με κοινωνική και όχι ιδιοτελή προαίρεση. Ας κάνουμε μια αρχή από το Κάστρο της Χίου και τα μνημεία του.
chioscastle.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου